8 Eylül 1999 öncesi iş girişi olan emekliler hakkında yasalaşan EYT düzenlemesi, 28 Şubat’ta Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) geçmişti.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda düzenlemeye eklenen ‘kademeli prim sistemi’ nedeniyle milyonlarca emekli adayının beklediği tarih birkaç yıl daha ertelenmişti. EYT’li olabilmek için kredi çeken binlerce insanın olması ve emekliliklerinin beklenenin dışında ertelenmesi çok sayıda mağduriyet yaratırken, Yargıtay konuya ilişkin dikkat çeken bir karara imza attı.
1 GÜN İÇİN FAZLADAN 17 YIL ÇALIŞMALARI GEREKİYOR
9 Eylül 1999 öncesi sigortalılar prim şartını karşılayarak EYT yasası ile emekli oldu. Bazıları ise prim şartını tamamlayıp bu yıl emekli olacak. Ancak 9 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayanlar ise hem erken emeklilik fırsatını kaçırmış, hem de 1 gün için 17 yıl fazladan çalışmış olacak.
Kademeli emeklilik için henüz bir çalışma yapılmasa da Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz erken emeklilik bekleyen milyonlarca kişi için kapı aralığı bırakarak, “Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok. Bu gelecekte olmayacak anlamına gelmiyor” dedi. Ancak bazı kişiler için hala yargı yoluna başvurarak EYT’li olmanın önü açık. Kademeli emeklilik ile erken emekli olmak isteyenler taleplerini her fırsatta sesini duyururken Sosyal Güvenlik Mevzuatı hakkında kritik bir ayrıntı ortaya çıktı. Yargıtay’dan emsal karar geldi.
ÖNCE SGK’YA BAŞVURDU SONRA DAVA AÇTI
İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre sosyal güvenlik mevzuatına ilişkin konularda dava açılabilmesi için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na müracaat edilmesi gerekiyor. SGK’ya müracaat edilmeden açılan davalar reddediliyor. Sigorta girişinin tesciliyle ilgili davalar da bu kapsamda bulunuyor.
YARGITAY NE KARAR VERDİ?
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2023/10442, 2023/9228 sayılı yakın tarihli bir kararında iş mahkemesince verilen kararı bozdu. Söz konusu karara konu dosyaya göre, bir işçi 2021 yılında iş mahkemesine dava açarak, 14 Kasım 1997 tarihinden 10 Haziran 1998 tarihine kadar çalıştığı işyerinde işverenin sigorta primlerini yatırmadığını sonradan öğrendiğini, sigorta başlangıç tarihinin 14 Kasım 1997 olarak tespit edilmesini talep etti. İş mahkemesi, işçinin talebini kabul ederek söz konusu tarihte 1 gün çalışması bulunduğu kararını aldı.
SGK KARARI İSTİNAFA TAŞIDI
SGK karara karşı istinaf başvurusunda bulundu. İşe giriş bildirgesi bulunmasının sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunu ispata yeterli olmadığını, fiili ve gerçek çalışmayı ortaya koyan belgeler olarak aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesinin zorunlu olduğunu belirten SGK, iş mahkemesinin kararının iptalini talep etti. Bölge adliye mahkemesi SGK’nın istinaf başvurusunu reddetti. SGK bunun üzerine temyiz başvurusunda bulunarak konuyu Yargıtay’a taşıdı.
Yargıtay kararında, bu tür davalarda öncelikle SGK’ya başvuru yapılması gerektiği belirtildi. Yapılan bu başvuru hakkında SGK’nın ret iradesini gösterir işlem veya eyleminin olduğunun belgelenmesi için kesin süre ihtaratlı önel verilmesi, bu süre içerisinde dava şartı eksikliğinin tamamlanmaması halinde davanın usulden reddedilmesi, dava şartının tamamlanması halinde ise davanın esasına girilerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği belirtildi.
